İşçilik Alacakları Nedir? Hakkınızı Biliyor musunuz?
Bir işyerinde çalışıyorsanız, emeğinizin karşılığını almak en doğal hakkınızdır. Ancak bazen işler yolunda gitmez: fazla mesai ödenmez, yıllık izin kullandırılmaz, ya da işten çıkarken tazminat verilmez… İşte bu noktada devreye işçilik alacakları girer.
Peki nedir bu işçilik alacakları?
İşçilik Alacakları Hangi Hakları Kapsar?
İşçi olarak çalıştığınız süre boyunca kazanmış olduğunuz ama işveren tarafından ödenmeyen bazı haklar vardır. Bunların başlıcaları şunlardır:
- Kıdem tazminatı
En az 1 yıl aynı işyerinde çalıştıysanız ve iş sözleşmeniz belirli şartlarda sona erdiyse (örneğin işveren sizi haksız yere işten çıkardıysa), kıdem tazminatına hak kazanırsınız.
- İhbar tazminatı
İşveren ya da işçi, sözleşmeyi derhal feshederse (haklı neden yoksa), karşı tarafa belirli bir süre önceden haber vermesi gerekir. Aksi halde tazminat doğar.
- Fazla mesai ücreti
Haftalık 45 saatin üzerinde çalışıyorsanız, bu süre fazla mesai sayılır ve zamlı ödenmesi gerekir.
- Yıllık izin ücreti
Kullanılmayan yıllık izinler, işten ayrılırken ücret olarak ödenmelidir.
- Ulusal bayram ve genel tatil ücretleri
Resmi tatillerde çalıştıysanız, o gün için ayrıca ücret almanız gerekir.
- Hafta tatili ücreti
Haftada en az 1 gün dinlenme hakkınız var. O gün çalışıyorsanız, ayrıca ücret almanız gerekir.
Haklarımı Nasıl Arayabilirim?
Öncelikle işverenle uzlaşma yolunu denemeniz faydalı olabilir. Ancak çoğu zaman bu yeterli olmaz. Bu durumda şunları yapabilirsiniz:
1. Arabuluculuğa Başvurun
İşçilik alacakları için dava açmadan önce zorunlu arabuluculuk sürecinden geçmek gerekir. Arabuluculukta anlaşma sağlanamazsa mahkeme yoluna gidilebilir.
2. İş Mahkemesi’nde Dava Açın
Anlaşma sağlanamazsa iş mahkemesinde dava açabilirsiniz. Davayı açmak için genellikle bir avukattan destek almak süreci kolaylaştırır.
Ne Kadar Sürede Hak Talep Edilebilir?
İşçilik alacakları için 5 yıl içinde başvuruda bulunmanız gerekir. Bu süre geçerse hak talebi zamanaşımına uğrayabilir.
Emeğinizin karşılığını almak bir lütuf değil, haktır. İşverenle yaşadığınız sorunlar karşısında sessiz kalmayın. Gerekirse bir avukata danışın ve yasal haklarınızı kullanmaktan çekinmeyin.
Unutmayın: Hakkınızı bilmek, onu korumanın ilk adımıdır.
