İş Hukukunda Arabuluculuk Nedir? Hızlı ve Etkili Çözüm Yolu
Çalışma hayatında işçi ve işveren arasında zaman zaman anlaşmazlıklar yaşanabilir. İşten çıkarma, kıdem tazminatı, fazla mesai ücreti, yıllık izin gibi konularda ortaya çıkan bu uyuşmazlıklar, geçmişte doğrudan mahkemeye taşınırdı. Ancak günümüzde bu süreç arabuluculuk ile çok daha kısa sürede ve daha az maliyetle çözülebiliyor.
Peki iş hukukunda arabuluculuk tam olarak nedir? Ne zaman ve nasıl başvurulur?
Arabuluculuk Nedir?
Arabuluculuk, taraflar arasında yaşanan uyuşmazlıkların tarafsız bir üçüncü kişi (arabulucu) yardımıyla çözülmesini amaçlayan bir alternatif uyuşmazlık çözüm yoludur. Arabulucu, taraflara çözüm önermez, onları uzlaşmaları için bir araya getirir ve süreci yönetir.
İş Hukukunda Arabuluculuk Zorunlu mu?
Evet. 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren, iş hukukundan kaynaklanan bazı uyuşmazlıklar için arabuluculuk zorunlu hale gelmiştir. Bu, şu anlama gelir:
İşçi veya işveren doğrudan dava açamaz; önce arabulucuya başvurmak zorundadır.
Zorunlu arabuluculuğa tabi olan bazı konular:
- Kıdem ve ihbar tazminatı
- Fazla mesai ücreti
- Yıllık izin ücreti
- Ulusal bayram ve genel tatil ücretleri
- İşe iade talepleri
Arabuluculuk Süreci Nasıl İşler?
1. Başvuru:
Arabuluculuk bürolarına başvurulur. Genellikle işçinin ikametgahı veya işyerinin bulunduğu yerdeki adliyede bulunan arabuluculuk merkezine gidilir.
2. Arabulucunun Atanması:
Arabuluculuk bürosu, sistem üzerinden otomatik olarak bir arabulucu atar.
3. Görüşmeler:
Arabulucu, taraflarla iletişime geçerek görüşme organize eder. Görüşmeler genellikle 1-2 hafta içinde tamamlanır.
4. Uzlaşma veya Sonuçsuzluk:
Taraflar anlaşırsa bir anlaşma tutanağı düzenlenir. Anlaşma mahkeme kararı hükmündedir. Anlaşma olmazsa, bu durum da tutanakla kayıt altına alınır ve artık dava açma yolu açılır.
Arabuluculuğun Avantajları
- Hızlıdır: Mahkemeler aylarca, hatta yıllarca sürebilirken arabuluculuk genelde birkaç hafta içinde sonuçlanır.
- Daha Az Maliyetlidir: Dava harçları, bilirkişi ücretleri gibi giderler olmadan çözüm sağlanabilir.
- Gizlilik Esastır: Süreç gizli yürütülür. Tarafların itibarları zarar görmez.
- Taraflar Sürece Hakimdir: Son kararı mahkeme değil, taraflar birlikte verir. Bu da daha kalıcı çözümler doğurur.
Sonuç Olarak
İşverenle yaşadığınız bir sorun varsa ve hakkınızı aramak istiyorsanız, ilk adım arabuluculuğa başvurmaktır. Arabuluculuk süreci sayesinde uzun mahkeme süreçlerine girmeden, karşılıklı uzlaşmayla hakkınıza kavuşabilirsiniz.
Ancak dikkat: Arabuluculukta imzalanan tutanaklar bağlayıcıdır. Bu nedenle sürece bir avukat eşliğinde katılmanız, hak kaybı yaşamamanız açısından çok önemlidir.
